W ewangelii Mateusza 5:17-18 Jezus mówi, że nie przyszedł on, aby unieważnić zakon, tzn. Torę, oraz Pisma Proroków, lecz aby wypełnić je.
W liście do Kolosan 2:16-17 Paweł pisze:
(16) Niechże was tedy nikt nie sądzi z powodu pokarmu i napoju albo z powodu święta lub nowiu księżyca bądź sabatu. (17) Wszystko to są tylko cienie rzeczy przyszłych; rzeczywistością natomiast jest Chrystus.
Paweł odkrywa tutaj nam, że dni oddzielone przez Boga jako święte oprócz ich funkcji upamiętniającej określone wydarzenia z przeszłości, zostały ustanowione, aby być również zapowiedzią rzeczy przyszłych.
Święta Izraela posiadają swój historyczny kontekst, odnoszący się do historii narodu żydowskiego, jednakże posiadają również proroczy kontekst, wskazujący na wydarzenia, które miały mieć miejsce w przyszłości.
Święta, które Bóg dał Mojżeszowi dzielą się na wiosenne: Pascha, Przaśniki, Dzień Pierwszych Płodów i Pięćdziesiątnica oraz jesienne: Dzień Trąb, Dzień Pojednania i Święto Szałasów.
Święta wiosenne miały związek z pierwszym przyjściem Jezusa, natomiast święta jesienne wskazują na drugie przyjście Jezusa i wydarzenia czasów końca.
Jak zobaczymy poniżej, każde ze świąt wiosennych, rozważanych w ich proroczym kontekście, nie tylko zostało wypełnione przez Jezusa, ale zostało wypełnione dokładnie w dniu, w którym było obchodzone.
SIEDEM ŚWIĄT WYZNACZONYCH PRZEZ BOGA
W Księdze Kapłańskiej, rozdziale 23, w wersetach od 1 do 44, znajdujemy opis siedmiu świąt, które mieli przestrzegać Izraelici, oprócz cotygodniowego przestrzegania Szabatu.[1]
Pierwsze trzy święta z grupy świąt wiosennych, obchodzone są w miesiącu Nisan, który jest pierwszym miesiącem roku według biblijnego kalendarza. Są to kolejno:
- Pascha
- Święto Przaśników
- Święto Pierwszych Płodów
Ostatnie ze świąt z grupy świąt wiosennych, ma miejsce w miesiącu Siwan, który jest trzecim miesiącu roku. Jest to:
- Pięćdziesiątnica (Szawuot)
Święta z grupy świąt jesiennych obchodzone są w miesiącu Tiszri, który jest siódmym miesiącem roku. Są to kolejno:
- Święto Trąb (Jom Teruah)
- Dzień Pojednania (Jom Kipur)
- Święto Szałasów (Sukkot)
Trzeba tutaj zaznaczyć, że tych siedem świąt występujących w Księdze Kapłańskiej poprzez lata utraciło swoje pierwotne znaczenie zamierzone przez Boga. Dzisiejsza forma, w jakiej są one praktykowane w Izraelu jest naznaczona naleciałościami kulturowymi i tradycją minionych pokoleń. Musimy wziąć pod uwagę fakt, że ołtarz ofiarny był głównym punktem we wszystkich tych świętach. Po zburzeniu Świątyni w 70 roku, prawie 2000 lat, Żydzi byli zmuszeni do praktykowania tych świąt bez Świątyni i składania ofiar. To pociągnęło za sobą nieodzowne zmiany.
Celem naszych rozważań jest zastanowienie się nie tyle nad współczesnymi formami praktykowania tych świąt, ile nad ich pierwotnym znaczeniem, zamierzonym przez Boga.
ŚWIĘTA WIOSENNE
ŚWIĘTO PASCHY
Pierwsze ze świąt, które Bóg nakazał obchodzić Żydom jest Święto Paschy. Hebrajska nazwa tego święta jest „Pesach" i znaczy „przejście".
O ustanowieniu Święta Paschy możemy czytać w Księdze Wyjścia, w rozdziale 12, wersetach od 1 do 14.[2]
Święto Paschy sięga korzeniami czasu, kiedy Izraelici byli niewolnikami w Egipcie. We wspomnianym fragmencie z Księgi Wyjścia, rozdziału 12, jest powiedziane o tym, że Bóg nakazał Żydom przebywającym w Egipcie, aby każda rodzina 10 dnia miesiąca Nisan, wzięła baranka i przechowywała go w domu aż do dnia 14. W tych dniach baranek miał być sprawdzany w celu upewnienia się, że nie ma w nim żadnych wad i w ten sposób kwalifikuje się, aby być ofiarowany Panu. Z nastaniem 14 dnia, o zmierzchu, baranek miał być zabity, po czym każda rodzina używając krwi baranka miała pomazać odrzwia i nadproże w swoich domach. Następnie mięso baranka miano upiec i spożyć z przaśnym chlebem i gorzkimi ziołami. Wieczerzę tą Bóg nazwał ofiarą paschalną.
Tej nocy anioł Pana przeszedł przez Egipt i zabił wszystkich pierworodnych i z ludzi i ze zwierząt, wszystkich, których domy nie były pomazane krwią. Domy, na których była krew baranka anioł Pana „pesach", tzn. przeszedł obok, ominął. Od tego wydarzenie właśnie wywodzi się święto Paschy.
Praktykowanie Święta Paschy
Musimy mieć na uwadze to, że istniało rozróżnienie pomiędzy barankiem przeznaczonym na wieczerze paschalną a barankiem przeznaczonym na ofiarę w Świątyni.
Kolejną ważną rzeczą, którą potrzebujemy mieć tutaj na uwadze, jest to, że według Żydów dzień zaczyna się o zachodzie słońca i trwa przez noc i następny dzień aż do kolejnego zachodu słońca.
W czasie pierwszej nocy Paschy wieczerza paschalna miała być spożywana poprzez każdą rodzinę indywidualnie w ich domach. Po zachodzie słońca, wraz z początkiem 14 Nisan, każda rodzina miała zabić baranka przygotowanego na ten dzień, po czym po upieczeniu mięsa, spożywano go z przaśnym chlebem i gorzkimi ziołami.
W czasie pierwszego dnia Paschy, w drugiej połowie 14 Nisan, ofiara paschalna była składana na ołtarzu w Świątyni. Rano, kapłan ofiarowywał specjalnego baranka na ołtarzu jako ofiara dla Pana.
Mesjańskie Znaczenie Paschy
W ewangelii Łukasza, rozdziale 19, jest przedstawiony triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy (przybył on z Betanii). Odbyło się to dnia 10 Nisan, zgodnie z tym, jak przepowiedział to prorok Zachariasz (Zach 9:9). Zauważmy, że był to ten sam dzień, w którym baranek paschalny miał być poddawany inspekcji w celu sprawdzenia go, że nie ma w nim żadnej wady.
Interesujące jest to, że Daniel, pięć wieków wcześniej, przepowiedział dokładny rok pojawienia się Jezusa w Jerozolimie (Dan 9:25).
Wjazd Jezusa do Jerozolimy dokładnie dnia 10 Nisan, symbolizował, że on jest prawdziwym barankiem paschalnym. I tak jak baranek ofiarowany na ołtarzu w Świątyni, był sprawdzany przed Paschą, tak i Jezus był poddany sprawdzeniu przez „arcykapłanów i uczonych w piśmie" w tych dniach (Mat 21:23-27; Mat 23) i nie znaleziono żadnej winy w nim (Jan 19:4; 1 Piotr 1:18-21), potwierdzając, że jest godny by być ofiarowany jako zadośćuczynienie za nasze grzechy.
Pierwsza Noc Paschy - Ostatnia Wieczerza
Wraz z nastaniem 14 Nisan, podczas pierwszej nocy Paschy Jezus spożył wieczerzę paschalną ze swoimi uczniami, wydarzenie to nazywamy „ostatnią wieczerzą". Wydarzyło się to tej samej nocy, gdy wszystkie rodziny w Izraelu spożywali tą wieczerzę.
Po spożyciu wieczerzy tej samej nocy ma miejsce pojmanie Jezusa oraz postawienie go przed Radą Najwyższą. Wczesnym rankiem (Mat 27:1-2) Jezus zostaje przekazany Piłatowi, po czym osądzony na śmierć przez ukrzyżowanie.
Pierwszy Dzień Paschy - Ukrzyżowanie
W dniu Paschy, w czasie, gdy baranek był ofiarowywany na ołtarzu w Świątyni jako ofiara paschalna, Jezus został ukrzyżowany.
Jezus Barankiem Paschalnym
Słowo Boże mówi, że Jezus był naszym barankiem paschalnym (1 Kor 5:7; Jan 1:29; Jan 1:36).
Wymagania Odnośnie Baranka Paschalnego:
- Baranek miał być sprawdzony w dniu 10 Nisan.
- Ofiarowany „pomiędzy wieczorami" (wyrażenie występujące tu w języku hebrajskim) w dniu 14 Nisan: Księga Wyjścia 12:6.
- „kości z niej nie połamią": Księga Liczb 9:12; Księga Wyjścia 12:46; Psalm 34:21.
Jezus Barankiem Paschalnym:
- Jan przedstawia Jezusa jako „Baranka" (Jan 1:29, 36)
- Szczegóły ze Starego Testamentu: Izajasza 53; Psalm 22
- Poddany sprawdzeniu w dniu 10 Nisan (Mat 21:23-27; Mat 23)
- Nie znaleziono w nim winy (Jan 19:4; 1 Piotr 1:18-21)
- Żadna jego kość nie została złamana (Jan 19:31-36)
ŚWIĘTO PRZAŚNIKÓW
W Księdze Kapłańskiej, rozdziale 23, możemy czytać:
(5) W miesiącu pierwszym, czternastego dnia tegoż miesiąca o zmierzchu jest Pascha Pana, (6) a piętnastego dnia tegoż miesiąca jest Święto Przaśników Pana. Przez siedem dni będziecie jedli przaśniki.
Natomiast w Księdze Wyjścia 12 rozdziale znajdujemy:
(15) Przez siedem dni jeść będziecie przaśniki. Już pierwszego dnia usuniecie kwas z domów waszych, bo każdy, kto od pierwszego do siódmego dnia jeść będzie to, co kwaszone, usunięty będzie z Izraela; (16) pierwszego dnia i siódmego dnia będzie u was święte zgromadzenie, w tych dniach nie wolno wykonywać żadnej pracy. Tylko to, co każdy potrzebuje do jedzenia, wolno wam przygotować. (17) Przestrzegajcie Święta Przaśników, gdyż w tym właśnie dniu wyprowadziłem zastępy wasze z ziemi egipskiej. Przestrzegajcie tego święta przez wszystkie pokolenia jako ustanowienie wieczne. (18) W pierwszym miesiącu, od wieczora czternastego dnia tego miesiąca aż do wieczora dwudziestego pierwszego dnia będziecie jedli przaśniki.
Następnego dnia po dniu Paschy miało być święto Przaśników. Przez następne siedem dni Żydzi mieli przykazane spożywać niekwaszony chleb.
Kwas w Biblii jest symbolem grzechu:
- Stary Testament: Wyjścia 12:15; 13:7; Kapłańska 2:11; 6:17; 10:12.
- Nowy Testament: Mt 16:6; Łuk 13:21; 1 Kor 5:6-8; Gal 5:7-9
Pismo Święto mówi, że Jezus "stał się grzechem za nas" (2 Kor 5:21; 1 Jan 3:5)
Wraz z początkiem dnia 15 Nisan, ciało Jezusa zostało złożone do grobu, w czasie, gdy rozpoczęło się święto Przaśników.
Jezus Chrystus jako bezgrzeszny „chleb z nieba" został objawiony jako długo oczekiwana ofiara za grzechy całego świata. W ten sposób Jezus wypełnił Święto Przaśników.
UKRZYŻOWANIE JEZUSA - ŚRODA CZY PIĄTEK?
Kościół przez lata zakładał, że ukrzyżowane Jezusa miało miejsce w piątek. Ale czy był to piątek, czy raczej środa? Przeanalizujmy, co Biblia mówi na ten temat.
- Jezus zaznaczył, że pomiędzy jego ukrzyżowaniem i zmartwychwstaniem będzie dokładnie 3 dni i trzy noce (Mat 12:40). (Zauważmy, że 3 dni i 3 noce, to jest dokładnie trzy doby. Licząc od piątku 72 godziny wypadają dopiero w poniedziałek.)
- Były dwa Szabaty pomiędzy Paschą i niedzielą rano (Mat 28:1). (W Mat 28:1 jest użyte słowo „Szabaton", które jest słowem występującym w liczbie mnogiej, oznaczając Szabaty; w odróżnieniu od słowa, „Szabat", które występuje w liczbie pojedynczej.)
Święto Przaśników, jedno z siedmiu wielkich Szabatów w roku, wydarzyło się pomiędzy Paschą a Szabatem (sobotą).
- W ewangelii Jana 12:1 możemy czytać, że „na sześć dni przed Paschą Jezus poszedł do Betanii" z Jerycho.
Jeżeli Pascha (dzień 14 Nisan w żydowskim kalendarzu) była tamtego roku w piątek, sześć dni przed Paschą wypada w sobotę (8 Nisan), tzn. w Szabat. Pytanie brzmi, czy wierzący Żyd mógł rozpocząć dłuższą niż jednodniową podróż w Szabat? Odpowiedź brzmi, że jest to niemożliwe. Pokazuje nam to, że 14 Nisan (Pascha) nie mogła wypadać w piątek, tym samym 8 Nisan nie mógł wypadać w Szabat.
Najbardziej wiarygodnym założeniem jest to, że dzień 14 Nisan roku 32, tym samym ukrzyżowanie Jezusa, miało miejsce w środę.
Tego też dnia (w środę) tuż przed zachodem słońca jego ciało zostało zdjęte z krzyża i złożone do grobu (Mar 15:42-47; V Mojż 21:23; Jan 19:38-42). Zgodnie ze słowami Jezusa, miał on przebywać w grobie trzy pełne dni i noce. Z tego też wynika, że Jego zmartwychwstanie miało miejsce, w sobotę tuż po zachodzie słońca (początek żydowskiej niedzieli) (Mat 28:1).
W ewangelii Mateusza 28:1 jest na pisane, że dwie Marie i Magdalena przyszły do grobu, w którym złożony był Jezus, po zakończeniu sabatów i zostały go otwartym. Użyte jest tutaj słowo „Szabaton", które jest słowem występującym w liczbie mnogiej, oznaczając Szabaty. Mówiąc o „szabatach" Mateusz ma na myśli Święto Przaśników, które zwane jest również Wielkim Szabatem, a które miało miejsce następny dzień po święcie Paschy, oraz sobotni dzień szabatu.
ŚWIĘTO PIERWSZYCH PŁODÓW
W dniu 18 Nisan (w niedzielę), gdy w Świątyni składano ofiarę Panu z pierwszych płodów, grób, w którym złożony był Jezus był pusty. Święto Pierwszych Płodów było pierwszym dniem po zmartwychwstaniu Jezusa i w ten sposób Jezus stał się „pierwszymi płodami" wypełniając to święto, dokładnie w dniu, w którym było ono obchodzone. (1 Kor 15:20-23; Mt 27:52-53; Efez 1:6; Rzym 11:16)
Musimy wziąć zauważyć to, że każdego roku święto Paschy wypada innego dnia, w zależności od tego, którego dnia tygodnia wypada dzień 14 Nisan. Święto Pierwszych Płodów natomiast zawsze miało być następnego dnia po pierwszym sobotnim szabacie od Święta Paschy (Ks. Kapłańska 23:10-12). Czyli Święto Pierwszych Płodów zawsze ma miejsce w niedzielę. W tym konkretnym przypadku, w roku 32 n.e. pomiędzy dniem ukrzyżowania Jezusa (środa), a dniem Pierwszych Płodów (niedziela) było dokładnie trzy dni i trzy noce.
Święto Paschy było proroczym obrazem śmierci Jezusa i zostało wypełnione przez jego śmierć dokładnie w dniu, w którym było ono obchodzone przez cały Izrael.
Święto Pierwszych Płodów było proroczym obrazem zmartwychwstania Jezusa. Również i w tym przypadku Jezus wypełnił to święto dokładnie w dniu, w którym było obchodzone.
Oba te święta nie tylko zapowiadały proroczo wydarzenia związane ze śmiercią i zmartwychwstaniem Jezusa, ale zostały również wypełnione przez Niego samego dokładnie w dniach, w których były one obchodzone.
CHRONOLOGIA WYDARZEŃ
PIĄTEK
- Jezus w Betanii (Jan 12:1)
SOBOTA (10 Nisan)
- Triumfalny wjazd do Jerozolimy (Mat 21:5, 12, 17; Mar 11:7, 11; Luk 19:28)
NIEDZIELA
- Przeklęcie drzewa figowego (Mat 21:18; Mar 11:12)
PONIEDZIAŁEK
- Spisek przeciwko Jezusowi (Mat 26:2-5; Mar 11:20; 14:1; Łuk 21:1)
WTOREK
- Ostatnia wieczerza (wtorek po zachodzie słońca - początek 14-go Nisan) (Mat 26:17; Mar 14:7, 12; Łuk 22:7)
ŚRODA (14 Nisan)
- Jezus ukrzyżowany o godzinie 9 rano (trzecia godzina dnia) (Mar 15:25).
- Umarł o godzinie 15 popołudniu (dziewiąta godzina dnia) (Mat 27:45-50; Łuk 23:44-46; Mar 15:33-37).
- Zdjęty z krzyża przed zachodem słońca i złożony do grobu (Mar 15:42-47; V Mojż 21:23; Jan 19:38-42).
CZWARTEK
- Święto Przaśników (III Mojż 23:5-7; IV Mojż 28:16-19)
SOBOTA (17 Nisan)
- Zmartwychwstanie Jezusa, tuż po zachodzie słońca w sobotę wieczorem (początek 18-go Nisan).
NIEDZIELA
- Rano dwie Marie, Magdalena i Salome odkrywają, że grób jest pusty (Mar 16:1-9; Jan 20:1-2; Łuk 24:1-2).
- Jezus jest zmartwychwstały! (Mat 28:11; Mar 16:1; Łuk 24:1; Jan 20:1)
PIĘĆDZIESIĄTNICA (SZAWUOT)
Żydowskie Święto Tygodni, zwane również Pięćdziesiątnicą lub Zielonymi Świątkami, w języku hebrajskim posiada nazwę Szawuot i obchodzone jest w miesiącu Siwan.
Święto Tygodni było jednym z trzech wielkich świąt, gdzie Bóg wymagał od izraelitów, aby każdy mężczyzna przybył do Jerozolimy, aby stawić się przez Panem w Świątyni. (Ks. Powt. Prawa 16:16-17)
W Księdze Kapłańskiej, w rozdziale 23, możemy czytać o ustanowieniu Święta Tygodni:
(15) Od następnego dnia po sabacie, kiedyście przynieśli snop dla dokonania obrzędu potrząsania, odliczycie sobie pełnych siedem tygodni. (16) Aż do następnego dnia po siódmym sabacie odliczycie pięćdziesiąt dni i wtedy złożycie nową ofiarę z pokarmów dla Pana. (17) Ze swoich siedzib przyniesiecie na obrzęd potrząsania po dwa chleby, każdy z dwóch dziesiątych efy przedniej mąki. Będą one upieczone na kwasie jako pierwociny dla Pana. (18) Oprócz chleba złożycie w ofierze siedem rocznych jagniąt bez skazy, jednego cielca i dwa barany; będą one ofiarą całopalną dla Pana wraz z ich ofiarą z pokarmów i ofiarami z płynów. Są to ofiary ogniowe, woń przyjemna dla Pana. (19) Przyrządzicie też jednego kozła na ofiarę za grzech i dwa roczne jagnięta na ofiarę pojednania. (20) Kapłan dokona nimi wraz z chlebem pierwocin i oboma jagniętami obrzędu potrząsania przed Panem; są one poświęcone Panu, a należą do kapłana. (21) W tym samym dniu obwołacie święto. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy. Jest to wieczna ustawa we wszystkich waszych siedzibach dla waszych pokoleń. (Ks. Kapłańska 23:15-21)
Następny dzień po sabacie, o którym jest mowa w wersecie 15, to Święto Pierwszych Płodów, które zawsze ma miejsce w niedzielę. Od tego dnia miano odliczyć siedem tygodniu, po czym dnia następnego po siódmym tygodniu, czyli pięćdziesiątego dnia, miał być Szawuot, czyli Pięćdziesiątnica.
Czytamy tutaj, że Bóg przykazał, aby w dniu tego święta, każdy izraelita złożył Panu jako ofiarę dwa chleby upieczone na kwasie.
Zauważmy, że jest to jedyny fragment w Biblii, gdzie używany jest kwaszony chleb.
Następną rzeczą, na którą musimy zwrócić uwagę, jest to, że jest tutaj mowa o dwóch bochenkach chleba.
Dwa bochenki chleba oraz to, że jest to kwaszony chleb, zdaje się sugerować, że jest tutaj mowa o Żydach i poganach.
W swej proroczej perspektywie Święto Tygodni (Pięćdziesiątnica) było zapowiedzią narodzenia Kościoła.
Pięćdziesiąt dni po zmartwychwstaniu Jezusa, w dniu żydowskiego Święta Tygodni (Pięćdziesiątnicy) narodził się Kościół, obejmujący zarówno Żydów i pogan, o czym możemy czytać w Dziejach Apostolskich, w rozdziale 2.
ŚWIĘTA JESIENNE
W pierwszej części tego opracowania powiedzieliśmy o tym, że Bóg dał Izraelitom siedem świąt, które mieli obchodzić.
W pierwszej grupie, związanej z obchodami Paschy, występują:
Pascha, Święto Przaśników, Święto Pierwszych Płodów oraz Pięćdziesiątnica (Szawuot).
W drugiej grupie występują święta obchodzone w miesiącu Tiszri:
Święto Trąb (Jom Teruah), Dzień Pojednania (Jom Kipur) oraz Święto Szałasów (Sukkot).
Tiszri, siódmy miesiąc roku (według biblijnego kalendarza), jest miesiącem szabatowym i został oddzielony przez Boga jako święty.
Zwróćmy uwagę, że liczba siedem, która symbolizuje bożą doskonałość, jest istotnym elementem żydowskiego kalendarza. Szabat jest obchodzony siódmego dnia tygodnia. Co każde siedem lat był Rok Szabatowy i po każdych siedmiu latach szabatowych był Rok Jubileuszowy. Siedem tygodni po dniu Paschy był obchodzony dzień Pięćdziesiątnicy. Święto Szałasów miało trwać siedem dni.
Święta mające miejsce w miesiącu Tiszri są szczególnie wyjątkowe dla Żydów.
Święto Trąb było czasem pokuty, Święto Pojednania miało symbolizować odkupienie a Święto Szałasów - radość.
W Święto Trąb dźwięk baraniego rogu wzywał wszystkich Żydów do pokuty i upokorzenia się przed Bogiem.
Dzień Pojednania był dniem, w którym pokój z Bogiem zostaje ustanowiony.
W dniu Święta Szałasów wszyscy Żydzi mieli radować się z powodu „zbiorów" i dobroci Boga.
Jak już to było powiedziane w pierwszej części tego opracowania Święta Izraela posiadają swój historyczny kontekst, odnoszący się do historii narodu żydowskiego, jednakże posiadają również proroczy kontekst, wskazujący na wydarzenia, które miały mieć miejsce w przyszłości.
Rozważane w ich proroczym kontekście święta wiosenne miały związek z pierwszym przyjściem Jezusa. Natomiast święta jesienne, jak to postaramy się tutaj pokazać, wskazują na drugie przyjście Jezusa i wydarzenia czasów końca.
Zauważmy, że nie tylko święta dane Izraelowi przez Boga, lecz całe Pismo Święte, znajduje swoje wypełnienie w Jezusie Chrystusie (Mat 5:17).
ŚWIĘTA JESIENNE
Pierwszego dnia miesiąca Tiszri jest Rosz Haszana, tzn. początek nowego roku, zgodnie ze świeckim kalendarzem żydowskim. Tego samego dnia jest również religijne święto Jom Teruah (Święto Trąb).
Dziesiątego dnia miesiąca Tiszri jest Jom Kipur (Dzień Pojednania).
Pięć dni po Dniu Pojednania, piętnastego dnia miesiąca Tiszri, jest Sukkot (Święto Szałasów).
ŚWIĘTO TRĄB (JOM TERUAH)
(24) Powiedz synom izraelskim tak: W miesiącu siódmym, pierwszego dnia tegoż miesiąca, będziecie mieli dzień odpoczynku, dzień pamiętny, obwołane trąbieniem, święte zgromadzenie; (25) żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, a składać będziecie ofiary ogniowe dla Pana. (Ks. Kapłańska 23:24-25)
Święto to miało być praktykowane w siódmym miesiącu, miesiącu Tiszri, pierwszego dnia tego miesiąca. Bóg nie nadał temu świętu żadnej nazwy. Ponieważ dźwięk trąby był charakterystyczną cechą wyróżniającą ten dzień zostało ono nazwane po prostu „Jom Teruah", co oznacza dosłownie "dzień trąbienia".
Dźwięk szofaru rozbrzmiewający tego dnia miał wzywać ludzi do pokuty i wskazywał na zbliżanie się Dnia Pojednania (Jom Kipur).
Przy codziennym składaniu ofiar oraz na początku każdego miesiąca w Światyni rozbrzmiewały srebrne trąby (Księga Liczb 10:10), jednakże wraz z początkiem miesiąca Tiszri specyficznie miał rozbrzmieć dźwięk szofaru (baraniego rogu).
Tradycyjnie, dźwięk szofaru był wiązany z ofiarowaniem Izaaka przez Abrahama i dostarczeniem przez Boga baranka jako ofiary zastępczej. Dźwięk szofaru miał przypominać Żydom o wierności Boga wobec Abrahama i o wierności, którą Bóg wymaga od nich.
W czasie Święta Trąb (Jom Teruah) była wymagana specjalna ofiara całopalna, oprócz ofiar składanych na początku każdego miesiąca i codziennej ofiary (Liczb 29:1-6). Wymagane było również zaprzestanie pracy w tym dniu oraz ograniczenie wszystkich codziennych obowiązków do minimum.
Dziesięć dni pomiędzy Świętem Trąb (Jom Teruah) a Dniem Pojednania (Jom Kipur) to Dziesięć Dni Pokuty (Yomim Noraim). W tym czasie Żydzi badają swoje serca i szukają pojednania z Bogiem i ludźmi.
Rosz Haszana
Żydzi wierzą, że w Rosz Haszana, który jest początkiem nowego roku według świeckiego kalendarza, Bóg sądzi ludzkość i zapisuje swoje wyroki w Księdze Życia (Sefer HaChaim). Według Talmudu wszystkim ludziom, których imiona nie znalazły się w Księdze Życia Bóg daje następnych dziesięć dni na poprawę. Natomiast w dzień Jom Kipur następuje zapieczętowanie Księgi Życia. Nagrodą dla tych, którzy pokutowali ze swoich grzechów jest powodzenie i szczęście przez następny rok.
Prorocze Znaczenie Święta Trąb
Święto Trąb jest pierwszym z dziesięciu dni pokuty poprzedzających Dzień Pojednania i w tym sensie jest proroczym obrazem "Wielkiego Ucisku", który poprzedzi powrót Mesjasza i odkupienie Izraela.
Na temat "Wielkiego Ucisku" powiemy więcej przy omawianiu Jom Kipur.
DZIEŃ POJEDNANIA (JOM KIPUR)
(26) I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (27) Dziesiątego dnia jednak tego samego siódmego miesiąca będzie dzień pojednania. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Ukorzycie się i złożycie Panu ofiary ogniowe. (28) Żadnej pracy w tym dniu wykonywać nie będziecie, gdyż jest to dzień pojednania, aby pojednać się z Panem, Bogiem waszym. (29) Każdy zaś, kto się nie ukorzy w tym dniu, będzie wytracony ze swojego ludu. (30) Każdego, kto w tym dniu wykonywać będzie jakąkolwiek pracę, wytępię spośród jego ludu. (31) Żadnej pracy wykonywać nie będziecie; jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń we wszystkich siedzibach waszych. (32) Jest to sabat, dzień całkowitego odpoczynku. Ukorzcie się więc. Dziewiątego dnia tego miesiąca wieczorem, od wieczora do wieczora obchodzić będziecie wasz sabat. (Ks. Kapłańska 23:26-32)
Dziesiąty dzień miesiąca Tiszri Bóg ustanowił jako Dzień Pojednania (Jom Kipur) dla Izraela. Jest to najbardziej uroczyste ze wszystkich żydowskich świąt, „Szabat Szabatów".
W dniu tym Żydzi na całym świecie zbierają się w synagogach i domach modlitwy, aby pojednać się z Bogiem i uzyskać przebaczenie wszystkich swoich grzechów.
Historyczne Znaczenie Dnia Pojednania
Biblijna nazwa tego dnia jest „Hakippurim" i oznacza „dzień przykrywania" lub „ukrywania". Zgodnie ze znaczeniem tego słowa Bóg przykrywa grzechy swojego ludu krwią ofiary.
Historycznie Jom Kipur był jedynym dniem w roku, kiedy kapłan najwyższy mógł wejść do Miejsca Najświętszego w Świątyni. Odbywało się to po specjalnej ceremonii przygotowania.
Dokładny opis dokonywanych w tym dniu obrzędów znajdujemy w Księdze Kapłańskiej, rozdziale 16, wersetach od 1 do 34.
Aby należycie przygotować się do tego uroczystego dnia najwyższy kapłan spędzał na osobności siedem dni. W Dniu Pojednania obmywał swoje ciało pięć razy, a ręce i stopy dziesięć razy.
Kulminacyjnym momentem święta było wejście najwyższego kapłana do Miejsca Najświętszego, w którym stała Arka Przymierza okryta „przebłagalnią". Nad nią unosił się „obłok" (Szechina) reprezentujący obecność Boga.
Po zabiciu cielca i jednego z dwóch kozłów, które były przeznaczone na ofiarę, najwyższy kapłan skrapiał krwią Najświętsze Miejsce, zasłonę, ołtarz kadzenia i ołtarz całopalenia, oczyszczając je od skażenia grzechem.
Podczas obrzędu skrapiania krwią pokrywy arki przymierza (przebłagalni), przedstawiano sobie Boga jako siedzącego pomiędzy cherubinami i patrzącego na dół na arkę przymierza, gdzie znajdowały się połamane tablice z prawem (z dziesięcioma przykazaniami). Znaczenie tego jest takie, że gdy Bóg patrzył na „złamane prawo", widział najpierw krew, która była symbolem zadośćuczynienia za grzech ludu Izraelskiego.
Następnie przyprowadzano do najwyższego kapłana drugiego kozła (dla Azazela). Kapłan nakładając ręce na jego głowę symbolicznie składał na niego grzechy narodu. Poczym kozioł był wypędzany na pustynie i spychany ze zbocza, aby mieć pewność, że nie powróci. Wszystko to miało mieć miejsce na północnej części obozu. Zauważmy, że Golgota, gdzie Jezus został ukrzyżowany, znajdowała się również na północ od świątyni w Jerozolimie.
Dzień Pojednania był wyrazem Bożego miłosierdzia i łaski. Tego dnia Izraelici mogli otrzymać przebaczenie za grzechy, których dopuścili się i być przywróconymi do relacji z Bogiem.
Jednakże przebaczenie otrzymane tego dnia nie było trwałe. Aby przebaczenie mogło zachować swoją ważność dany człowiek nie mógł ponownie wykroczyć wobec prawa bożego. Dlatego też ceremonia Pojednania musiała być powtarzana każdego roku ponownie.
Dzień Pojednania był obrazem innego wielkiego dnia, kiedy zbawienie i pojednanie zostało dokonane dla Izraela i całego świata poprzez śmierć Syna Bożego, którym był Jezus Chrystus.
Krew zwierząt raczej zakrywała grzechy, niż usuwała je. Dlatego też system ofiarniczy został ustanowiony przez Boga jako tymczasowy, który miał zostać zastąpiony ostateczną ofiarą Syna Bożego (1 Kor 15, 3).
Od momentu zburzenia Świątyni, Rabiniczny Judaizm poprzez lata robił wszystko, aby zmniejszyć znaczenie konieczności krwawej ofiary za grzech, która była nakazana przez Boga w Biblii. W zamian za ofiary pojednania oferuje się praktyki zastępcze. Niektóre z nich obejmują pokutę łączącą się z naprawianiem zła, modlitwę, jałmużnę i post.
Pomimo istnienia Jom Kipur w Judaizmie nie ma pewności, że grzechy zostały przebaczone. Tą pewność może dać tylko Mesjasz. On jedyny jest w stanie przynieść przebaczenie. Naród Żydowski nadal oczekuje przyjścia Mesjasza, który przyniesie zbawienie i pojednanie z Bogiem.
Oprócz niewątpliwego nawiązania do ostatecznej ofiary Jezusa Chrystusa, Jom Kipur ma jeszcze jedno ważne znaczenie, wskazujące na powtórne przyjście Mesjasza i odkupienie Izraela.
Prorocze Znaczenie Dnia Pojednania
Jak już o tym była mowa Jom Kipur jest dla Izraela dniem narodowej pokuty, dniem pokuty całego narodu.
Proroczo dzień ten wskazuje na wydarzenia, o których jest mowa w Księdze Ozeasza.
W rozdziale 5, wersecie 15, Ozeasz proroczo mówi o odrzuceniu Jezusa przez Żydów i warunkach Jego powrotu:
(15) Pójdę i wrócę do mojej siedziby, aż w pokucie szukać będą mego oblicza i w swym nieszczęściu będą za Mną tęsknić.
W ewangelii Mateusza, rozdziale 23, wersecie 39, czytamy:
(39) Albowiem powiadam wam: Nie ujrzycie mnie odtąd, aż powiecie: Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Pańskim.
W przytoczonym tutaj wersecie Jezus mówił do faryzeuszy, duchowych liderów narodu żydowskiego, że dopóki nie zwrócą się do niego, prosząc, aby powrócił, On nie powróci.
Warunkiem powrotu Jezus jest to, że naród Izraelski ukorzy się i uzna Jego, jako swojego Mesjasza.
Fraza ta „Błogosławiony, który przychodzi w imię Pana!" pochodzi z Psalmu 118 i w starożytnym Izraelu była używana przy powitaniu króla. Pierwszy raz Jezus przyszedł na ziemię jako „baranek", aby umrzeć, jednakże drugi raz przyjdzie jako król.
Czytając pisma starotestamentowych proroków - miedzy innymi Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela, Daniela, Ozeasza, Joela, Zachariasza - możemy zobaczyć, że zawierają one zapowiedź tego, że w „dniach ostatnich", wszystkie narody świata zwrócą się przeciwko Izraelowi, aby go zniszczyć. W obliczu tej konfrontacji Izrael nie będzie miał innego wyjścia, jak tylko być unicestwionym lub wołać do Boga o wybawienie. W tych dniach naród żydowski ukorzy się przed Bogiem, poczym Duch Święty będzie wylany na nich i zrozumieją, że ten, którego przez lata zapierali się, Jeszua (Jezus Chrystus), jest ich Mesjaszem, który został posłany przez Boga, aby ich zbawić.
Okres, o którym tutaj mowa w Starym Testamencie nazwany jest "czasem utrapienia dla Jakuba", natomiast w Nowym Testamencie - „wielkim uciskiem".
Prorok Jeremiasz pisze:
(5) Tak mówi Pan: Słyszeliśmy głos trwogi, strachu i niepokoju. (6) Pytajcie i patrzcie! Czy mężczyzna może rodzić? Czemu więc widzę każdego mężczyznę z rękami na biodrach jak u rodzącej a oblicze wszystkich zbladło? (7) Biada! Gdyż wielki to ów dzień, żaden do niego niepodobny. Jest to czas utrapienia dla Jakuba, jednak będzie z niego wybawiony. (Ks. Jeremiasza 30:1-11)
W ewangelii Mateusza znajdujemy następujace słowa:
(21) Wtedy bowiem nastanie wielki ucisk, jakiego nie było od poczatku świata aż dotąd, i nie będzie. (22) A gdyby nie były skrócone owe dni, nie ocalałaby żadna istota, lecz ze względu na wybranych będą skrócone owe dni. (Mat 24:21-22)
Wściekłość Szatana przy końcu wieku będzie skierowana szczególnie w kierunku wyniszczenia narodu żydowskiego. Jego celem w tym będzie uniemożliwić resztce wierzących Żydów przywołać Mesjasza by powrócił. Szatan będzie chciał zniszczyć każdego wierzącego Żyda, jak i również wszystkich tych, którzy będą stali razem z Żydami. Podobnie jak irracjonalna nienawiść Hitlera w stosunku do żydów podczas II Wojny Światowej - obsesja Antychrysta będzie objawiać się w podobny sposób, jednakże z większą intensywnością i będzie miała globalny zasięg.
Szatan przez swój atak na Izrael przy pomocy swojego marionetkowego władcy Antychrysta, zabije 2/3 żydów w Izraelu, pozostawiając resztkę 1/3, która pod wpływem prześladowania, cierpienia i ucisku zwróci się do swojego Mesjasza (Jezusa, Jeszuy) i osobiście zaprosi Go by przyszedł.
W Księdze Zachariasza możemy czytać:
(8) I stanie się w całym kraju - mówi Pan: dwie trzecie zginą i pomrą, a tylko trzecia część pozostanie z nim. (9) Tę trzecią część wrzucę w ogień i będę ją wytapiał, jak się wytapia srebro, będę ją próbował, jak się próbuje złoto. Będzie wzywać mojego imienia i wysłucham ją". (Zach. 13,8-9)
W tej samej księdze znajdujemy proroctwo o tym, że naród izraelski pozna, że Jezus Chrystus, ten, który był ukrzyżowany, jest ich Mesjaszem.
(10) Lecz na dom Dawida i na mieszkańców Jeruzalemu wyleję ducha łaski i błagania. Wtedy spojrzą na mnie, na tego, którego przebodli, i będą go opłakiwać, jak opłakuje się jedynaka, i będą gorzko biadać nad nim, jak gorzko biadają nad pierworodnym. (11) W owym dniu będzie w Jeruzalemie wielkie narzekanie, jak narzekania o Hadad-Rimmon na równinie Megiddo. (Ks. Zachariasza 12:10-13)
W proroczym kontekście Dzień Pojednania (Jom Kipur) wskazuje na powtórne przyjście Mesjasza i fizyczne (oraz duchowe) odkupienie Izraela.
Jezus wypełni to święto w dniu swojego powtórnego przyjścia. W tym dniu Izrael dostąpi odkupienia, jak i również cały świat zostanie wybawiony z pod panowania Szatana.
ŚWIĘTO SZAŁASÓW (SUKKOT)
Święto Szałasów (Sukkot) było ostatnim z serii świąt siódmego miesiąca Tiszri. W kontraście do pokutnej atmosfery Święta Trąb (Jom Teruah) i Dnia Pojednania (Jom Kipur), Święto Szałasów było czasem radości. Wraz z poprzednimi dwoma świętami Izrael przeszedł przez okres pokuty i odkupienia. Teraz Bóg pragnął, aby jego lud radował się z powodu odnowionej relacji z Nim.
Akcentując Boży nakaz radowania się, rabini nadali temu świętu określenie „Zeman Simhatenu", sezon radości.
Święto Szałasów było jednym z trzech świąt, oprócz Paschy i Dnia Pięćdziesiątnicy, gdzie Bóg wymagał od Izraelitów, aby każdy mężczyzna przybył do Świątyni w Jerozolimie.
Nazwa Święto Szałasów, w języku hebrajskim Sukkot, wywodzi się od przykazania, które Bóg dał Izraelitom, aby przez siedem dni i nocy mieszkali w namiotach.
W Księdze Kapłańskiej, rozdziale 23, wersetach od 34 do 43 możemy czytać:
(34) Powiedz synom izraelskim tak: Piętnastego dnia tego samego siódmego miesiąca będzie przez siedem dni Święto Szałasów dla Pana. (35) Pierwszego dnia będzie święte zgromadzenie. Żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, (36) przez siedem dni będziecie składać Panu ofiarę ogniową. Ósmego dnia będziecie mieli święte zgromadzenie i złożycie Panu ofiarę ogniową. Jest to uroczyste zgromadzenie, żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie. (...) (41) Będziecie je uroczyście obchodzić jako święto Pana przez siedem dni, co rok. Jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń. W siódmym miesiącu będziecie je obchodzić, (42) będziecie mieszkać w szałasach przez siedem dni. Wszyscy krajowcy w Izraelu mieszkać będą w szałasach, (43) aby wiedziały wasze przyszłe pokolenia, że w szałasach kazałem mieszkać synom izraelskim, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej. Ja, Pan, jestem Bogiem waszym. (III Mojż 23:34-36; 40-43)
Nietrwale, zbudowane z krzewów i liści szałasy miały na celu przypominać Izraelitom o wyzwoleniu z Egiptu i Bożej wierności w czasie ich przebywania na pustyni przez 40 lat.
Mieszkanie w tych tymczasowych schronieniach było przypomnieniem nie tyle trudów, jakie musiał znosić naród Izraelski podczas ich przebywania na pustyni, ile ochrony, opieki i zaopatrzenia, którego Bóg udzielał im w tamtym czasie.
Przykazanie by budować namioty i mieszkać w nich zbiegało się z czasem zakończenia żniw w Izraelu.
Gospodarka starożytnego Izraela była całkowicie agrarna. Życie Izraelitów w tamtym czasie było uzależnione od okresów urodzajów i nieurodzajów. Urodzajny rok był powodem radości i wdzięczności Bogu za Jego zaopatrzenie. Wraz z zakończeniem roku agrarnego, gdy zbiory były zebrane z pól do spichlerzy, lud mógł odpocząć po długiej ciężkiej pracy. Bóg dal Izraelitom te siedem dni, aby odłożyli na bok swoje codzienne sprawy i troski i radowali się przed Jego obliczem, dziękując mu za zaopatrzenie, które On im daje.
LULAW I ETROG
Głównymi symbolami Sukkot oprócz szałasów są lulaw i etrog.
Lulaw wykonuje się z gałązek palmy, mirtu i wierzby przewiązanych złotą nicią.
Każdy Żyd przychodząc do Świątyni w Święto Szałasów oprócz lulawu trzymał w ręku etrog - owoc cytrusowy, który miał przypominać owoce Ziemi Obiecanej.
Nakaz sporządzania lulawu pochodzi z Biblii:
(40) W pierwszym dniu weźmiecie sobie owocu ze szlachetnych drzew, gałązki palmowe, gałązki z drzew rozłożystych i z wierzby znad potoku i będziecie się weselić przed Panem, Bogiem waszym, przez siedem dni. (III Mojż 23:41)
WYLEWANIE WODY ORAZ OŚWIETLENIE ŚWIĄTYNI
Obchody Święto Szałasów w Świątyni wyróżniały się szczególnie dwoma charakterystycznymi elementami:
(1) Wylewanie wody w Świątyni,
(2) Jasne oświetlenie Świątyni.
Praktyki te nie były częścią biblijnej ceremonii, ich historyczny zapis znajdujemy w Misznie.
Ceremonia Wylewania Wody w Świątyni
Ceremonia wylewania wody, w języku hebrajskim Nissuch Ha-Mayim, polegała na tym, że specjalnie wybrany do tego celu kapłan miał za zadanie pójść do sadzawki Siloe i w złotym dzbanie przynieść wodę do Świątyni. Towarzyszyła mu grupa flecistów oraz tłumy wierzących ludzi. Przybycie kapłana z wodą do Świątyni było obwieszczane dźwiękiem trąb. Następnie kapłan szedł do południowej strony wielkiego ołtarza, gdzie znajdowały się dwie specjalne misy. Misa znajdująca się na wschodniej części południowej strony ołtarza była używana do wlewania wina podczas składania ofiar z płynów. Do misy znajdującej się na zachodniej części kapłan wlewał wodę przyniesioną z sadzawki Siloe. Wlewaniu wody do misy towarzyszyła gra flecistów (z wyjątkiem dniu Szabatu) oraz recytacja słów z Psalmu 118: „O Panie, wybaw! O Panie, daj pomyślność!" (Psalm 118:25 BT). Podczas powtarzania słów psalmu zgromadzony lud potrząsał lubawami (gałązkami palm) w stronę ołtarza, aż cała woda została przelana z dzbana do misy.
Ceremonia ta miała podwójne znaczenie.
Po pierwsze, była to symboliczna, rytualna modlitwa o obfite deszcze. Kończyło się lato. Miała zacząć się zima i pora deszczowa. Plony z ziemi były uzależnione od obfitych opadów, dlatego też modlono się o to, aby spadły obfite deszcze. Wylewanie wody było widzialnym znakiem Bożej łaski zesłania deszczu.
Po drugie, ceremonia wylewania wody była aktem proroczym, mesjańskim, wyrażającym oczekiwanie na wylanie Ducha Świętego nie tylko na Izraela, ale również na wierzących ze wszystkich narodów pozostających pod władzą Mesjasza Króla (Ks. Joela 3:1-5).
W ewangelii Jana, rozdziale 7, wersetach od 37 do 39, możemy czytać o tym, że Jezus przyszedł do Świątyni w Święto Szałasów, aby wziąć udział w świątecznych obchodach.
(37) A w ostatnim, wielkim dniu święta stanął Jezus i głośno zawołał: Jeśli kto pragnie, niech przyjdzie do mnie i pije. (38) Kto wierzy we mnie, jak powiada Pismo, z wnętrza jego popłyną rzeki wody żywej. (Jan 7:37-38)
Ta wypowiedź Jezusa, w tych okolicznościach, znaczyła ni mniej ni więcej: „Ja jestem odpowiedzią na wasze modlitwy".
Wszyscy dokładnie zrozumieli, że Jezus domagał się uznania w Nim Mesjasza. Oto stał przed nimi twierdząc, że jest odpowiedzią na nadzieje i modlitwy zanoszone przez tyle pokoleń od tak wielu stuleci. Jedni uwierzyli mu, inni nie.
(41) Inni mówili: To jest Chrystus; a jeszcze inni mówili: Czy z Galilei przyjdzie Chrystus? (42) Czy Pismo nie mówi, że Chrystus przyjdzie z rodu Dawida i z Betlejemu, miejscowości, gdzie mieszkał Dawid? (43) Powstał, więc z powodu niego rozłam między ludem. (Jan 7:41-43)
Idea żywej wody nie była obca Żydom. Prorok Zachariasz mówił o strumieniach żywej wody (tzn. Duchu Świętym), które popłyną w okresie przyjścia Mesjasza, kiedy odkupi on Izrael i ustanowi swoje panowanie na ziemi (Zach 14:2-9). Tą samą obietnicę znajdujemy w Księdze Ezechiela (Ezech 36:24-28).
W dniu Święta Szałasów w Świątyni Jezus chciał przekazać zebranym tam Żydom, że On jest życiem i On jest odkupieniem. W Nim jest odkupienie duchowe - odkupienie od mocy grzechu, śmierci i „ciemności", oraz odkupienie fizyczne, które zrealizuje się podczas Jego powtórnego przyjścia, gdy zasiądzie On na tronie Dawida w Jerozolimie, jako Król nad Izraelem i całym światem.
Ceremonia Oświetlenia Świątyni
Drugą ceremonią praktykowaną w czasie Święta Szałasów była Ceremonia Oświetlenia Świątyni. Ceremonia ta wywodzi się z żydowskiej tradycji.
W dniu tej ceremonii Koheni (kapłani) i Lewici schodzili do przedsionka kobiet, gdzie były umieszczone cztery, ogromnych rozmiarów, złote świeczniki. Na szczycie każdego ze świeczników znajdowała się wielka misa wypełniona olejem. Po zapaleniu tych świeczników, Miszna podaje, że światło wydobywające się z nich, było tak jasne, że oświetlało niemal całą Jerozolimę.
Nastrój podczas tej ceremonii był radosny. Duchowi przywódcy Izraela tańcowali całą noc, trzymając w rękach palące się pochodnie i śpiewając pieśni chwalące Boga. Wszystkiemu temu towarzyszyła gra harf, lir, trąb i wielu innych instrumentów oraz pieśni śpiewane przez Lewitów.
Światło wydobywające się ze świeczników miało reprezentować Szechine, obecność Boga.
Jezus mówiąc do zgromadzonych w świątyni ludzi, że On jest światłością świata, nawiązywał do tej ceremonii.
(12) A Jezus znowu przemówił do nich tymi słowy: Ja jestem światłością świata; kto idzie za mną, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota. (Jan 8:12)
Dzień Wielka Hosanna
Siódmy i ostatni dzień Święta Szałasów znany jest jako Hoszana Raba, to znaczy Wielka Hosanna.
W czasie każdego dnia Sukkot w Świątyni kapłani chodzili w procesji wokół ołtarza. Jednakże siódmego dnia obchodzili oni ołtarz siedem razy. W trakcie procesji były recytowane modlitwy, w których po określonych fragmentach powtarzały się na podobieństwo refrenu słowa psalmu: „O Panie, wybaw! O Panie, daj pomyślność!" (Psalm 118:25). Od słów "zbaw nas" (po hebrajsku hoszana) dzień ten znany jest jako "Wielka Hosanna".
Tradycja ta prawdopodobnie sięga korzeniami 165 roku p.n.e., czasu panowania Machabeuszów.
Współcześnie, w czasie Święta Szałasów, w synagogach odbywa się procesja wokół bimy (podest służący do odczytywania Tory), z etrogiem w lewej i lulaw w prawej ręce. Podczas procesji recytowany jest Halel (zbiór psalmów od 113 do 118).
W dniu Hoszana Raba, bima obchodzona jest w procesji siedem razy. Ceremonia ta ma na celu upamiętnienie obchodu, jakiego dokonywali starożytni kapłani wokół ołtarza za dni Świątyni.
Hoszana Raba bywa traktowana jako odrębne święto, ale związane jednak z świętem Sukkot. Żydzi wierzą, że w dniu Hoszana Raba ostatecznie kończy się sąd Boga nad ludźmi rozpoczęty w Rosz Haszana, i w pewnym sensie nastrój w synagodze przypomina nastrój Jom Kipur.
Szmini Aceret
Ósmy dzień święta Sukot, przypadający dwudziestego drugiego dnia miesiąca Tiszri, zwany jest Szmini Aceret (ósmy dzień zgromadzenia). Inne określenia tego dnia to Jom ha-Szmini (dzień ósmy); Chag ha-Aceret (Święto Uroczystego Zgromadzenia).
Traktowany jest jako osobne święto. W dniu tym zawiesza się obrzędy związane z Sukot, jak używanie lulaw i etrog oraz spanie w szałasach. Nakaz jego obchodzenia jest wywodzony z Księgi Kapłańskiej 23:36.
Podczas święta odmawia się specjalną modlitwę o deszcz - tfilat geszem. Począwszy od Szmini Aceret (początek jesieni) aż do Pesach (na wiosnę) do modlitwy codziennej włącza się modlitwę o deszcz.
Simchat Tora
Simchat Tora, to znaczy Radość Tory, jest świętem, które przypada dziewiątego dnia Sukot w diasporze, a w Izraelu obchodzi się je razem ze Szmini Aceret.
Tora (Pięcioksiąg Mojżeszowy) podzielony jest na 54 części (tzw. porcje), które czytane są każdego tygodnia w synagogach. Wraz z zakończeniem Sukot dobiega również końca roczny cykl odczytywania Tory w synagogach i jednocześnie zaczyna się nowy.
Święto Simchat Tora składa się z dwóch części, ceremonii wieczornej i porannej (pamiętajmy o tym, że dzień w Izraelu trwa od zachodu słońca do zachodu słońca następnego dnia).
Podczas wieczornej ceremonii w synagogach czytanie Tory kończy się na ostatnich wersetach Deworim (Księgi Powtórzonego Prawa).
Następnego dnia rano czytanie Tory zaczyna się od nowa od Bereszit (Księgi Rodzaju).
Święto przebiega w ten sposób, że wieczorem wyjmuje się z aron ha-kodesz wszystkie zwoje, zostawiając na ich miejscu zapaloną świecę jako symbol niegasnącego światła Tory. Mężczyźni obnoszą zwoje wokół bimy z radosnym śpiewem i tańcami, wykonując w ten sposób siedem okrążeń - hakafot. Uroczystość trwa niekiedy kilka godzin i różni się zasadniczo od innych świąt tym, że do części przeznaczonej dla mężczyzn zaprasza się również kobiety i dzieci, które są również dopuszczone do noszenia Tory, śpiewu i tańca w wesołej procesji.
Obrzęd powtarza się następnego ranka. Wszyscy dorośli Żydzi płci męskiej odmawiają po kolei błogosławieństwo nad Torą.
PROROCZE ZNACZENIE SUKKOT
Jak widzieliśmy, obchody Święta Szałasów posiadają trzy aspekty:
- Dziękczynienie za zbiory;
- Ogólnonarodowe wspomnienie zbawienia;
- Zapowiedź ustanowienia Mesjańskiego Królestwa.
W swoim proroczym kontekście Święto Szałasów wskazuje na Tysiącletnie Królestwo, gdzie porzucimy nasze tymczasowe mieszkanie (obecne życie) by posiąść wieczne mieszkanie (w Królestwie Bożym) (Oz 5:15-6:3; Zach 14:4, 9; 1 Kor 5:2).
Połączenie pomiędzy Świętem Szałasów (Sukkot) a Tysiącletnim Królestwem widzimy wyraźnie w proroctwie Zachariasza.
(16) Wszyscy ci, którzy ocaleją spośród wszystkich ludów, biorących udział w wyprawie na Jerozolimę, rokrocznie pielgrzymować będą, by oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - i obchodzić Święto Namiotów. (17) A te z ludów ziemi, które nie pospieszą do Jerozolimy oddać pokłon Królowi - Panu Zastępów - będą pozbawione deszczu. (Zach 14:16-17)
W Księdze Zachariasza, oraz w kilku innych miejscach Biblii, możemy czytać o tym, że w dniach ostatnich wszystkie narody ziemi zaatakują Izrael, aby go całkowicie zniszczyć (Jer. 30:7; Dan 12:1; Zach. 13,8-9; Mat. 24:21-22). W tym czasie powróci Mesjasz, Jezus Chrystus, który wyratuję resztkę wierzących z Izraela, poczym osądzi narody ziemi. Następnie Jezus Chrystus ustanowi Królestwo Boże na ziemi, gdzie, po tym jak zasiądzie na tronie Dawida w Jerozolimie, będzie panował jako Król nad całą ziemią przez tysiąc lat.
Święto Szałasów będzie jedynym świętem, które nadal będzie obchodzone w Tysiącletnim Królestwie, podczas panowania Mesjasza, Jezusa Chrystusa na Ziemi.
Zachariasz dodaje, że te narody, które nie przyjdą w Święto Szałasów do Jerozolimy, aby oddać pokłon Królowi, będą pozbawione deszczu, co możemy rozumieć w sensie dosłownym, jak i być może duchowym, odnoszącym się do obecności Ducha Świętego.
PODSUMOWANIE
Siódmy miesiąc Tiszri jest szczególnie wyjątkowy dla Żydów. Tiszri jako siódmy miesiąc roku został oddzielony przez Boga jako święty. Święta występujące w tym miesiącu, rozważane w kontekście proroczym, wskazują na powrót Mesjasza, którym jest Jezus Chrystus, i wydarzenia końca czasów.
Obchodzenie Święta Trąb jest dla Żydów czasem pokuty, i w tym sensie wskazuje ono na czas nazwany w Nowym Testamencie „wielkim uciskiem".
Święto Pojednania symbolizuje odkupienie, i w tym sensie wskazuje na czas powrotu Mesjasza i odkupienie Izraela oraz całego świata.
Święto Szałasów było zamierzone przez Boga jako czas radość. W swym proroczym kontekście wskazuje ona na Tysiącletnie Królestwo, gdzie Mesjasz będzie panował jako król nad całą ziemią.
PRZYPISY:
[1] Księga Kapłańska 23:1:44
(1) Przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (2) Mów do synów izraelskich i powiedz im tak: Te są uroczystości świąteczne Pana, w które będziecie zwoływać święte zgromadzenia. Te są moje święta: (3) Sześć dni będziesz wykonywał pracę, ale dnia siódmego będzie sabat, dzień całkowitego odpoczynku, uroczyście ogłoszone święto. Żadnej pracy nie będziecie wykonywać. Jest to sabat Pana we wszystkich waszych siedzibach.
PASCHA
(4) Te są uroczystości świąteczne Pana, święte zgromadzenia, które będziecie ogłaszać w ich oznaczonych czasach: (5) W miesiącu pierwszym, czternastego dnia tegoż miesiąca o zmierzchu jest Pascha Pana,
ŚWIĘTO PRZAŚNIKÓW
(6) a piętnastego dnia tegoż miesiąca jest Święto Przaśników Pana. Przez siedem dni będziecie jedli przaśniki. (7) Pierwszego dnia będzie dla was ogłoszone święte zgromadzenie; żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, (8) lecz będziecie składać Panu ofiary ogniowe przez siedem dni. Siódmego dnia będzie święte zgromadzenie, nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy.
ŚWIĘTO PIERWSZYCH PŁODÓW
(9) I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (10) Przemów do synów izraelskich i powiedz im tak: Gdy wejdziecie do ziemi, którą ja wam dam, i będziecie zbierać żniwo, to snop z pierwocin waszego żniwa przyniesiecie do kapłana, (11) a on dokona obrzędu potrząsania tym snopem przed Panem, aby zyskać dla was upodobanie. Nazajutrz po sabacie kapłan dokona nim obrzędu potrząsania. (12) W dniu obrzędu potrząsania tym snopem złożycie roczne jagnię bez skazy na ofiarę całopalną dla Pana, (13) wraz z ofiarą z pokarmów dla niego z dwóch dziesiątych efy przedniej mąki, zaczynionej oliwą, jako ofiarę ogniową, woń przyjemną dla Pana, oraz jako ofiarę z płynów dla niego jedną czwartą hinu wina; (14) chleba zaś ani prażonego lub świeżego ziarna zboża jeść nie będziecie aż do tego dnia, w którym przyniesiecie swojemu Bogu dar. Jest to ustawa wieczna dla waszych pokoleń we wszystkich siedzibach waszych.
PIĘĆDZIESIĄTNICA
(15) Od następnego dnia po sabacie, kiedyście przynieśli snop dla dokonania obrzędu potrząsania, odliczycie sobie pełnych siedem tygodni. (16) Aż do następnego dnia po siódmym sabacie odliczycie pięćdziesiąt dni i wtedy złożycie nową ofiarę z pokarmów dla Pana. (17) Ze swoich siedzib przyniesiecie na obrzęd potrząsania po dwa chleby, każdy z dwóch dziesiątych efy przedniej mąki. Będą one upieczone na kwasie jako pierwociny dla Pana. (18) Oprócz chleba złożycie w ofierze siedem rocznych jagniąt bez skazy, jednego cielca i dwa barany; będą one ofiarą całopalną dla Pana wraz z ich ofiarą z pokarmów i ofiarami z płynów. Są to ofiary ogniowe, woń przyjemna dla Pana. (19) Przyrządzicie też jednego kozła na ofiarę za grzech i dwa roczne jagnięta na ofiarę pojednania. (20) Kapłan dokona nimi wraz z chlebem pierwocin i oboma jagniętami obrzędu potrząsania przed Panem; są one poświęcone Panu, a należą do kapłana. (21) W tym samym dniu obwołacie święto. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Nie będziecie wykonywać żadnej ciężkiej pracy. Jest to wieczna ustawa we wszystkich waszych siedzibach dla waszych pokoleń. (...)
ŚWIĘTO TRĄB
(23) I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (24) Powiedz synom izraelskim tak: W miesiącu siódmym, pierwszego dnia tegoż miesiąca, będziecie mieli dzień odpoczynku, dzień pamiętny, obwołane trąbieniem, święte zgromadzenie; (25) żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, a składać będziecie ofiary ogniowe dla Pana.
DZIEŃ POJEDNANIA
(26) I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (27) Dziesiątego dnia jednak tego samego siódmego miesiąca będzie dzień pojednania. Będzie to dla was święte zgromadzenie. Ukorzycie się i złożycie Panu ofiary ogniowe. (28) Żadnej pracy w tym dniu wykonywać nie będziecie, gdyż jest to dzień pojednania, aby pojednać się z Panem, Bogiem waszym. (29) Każdy zaś, kto się nie ukorzy w tym dniu, będzie wytracony ze swojego ludu. (30) Każdego, kto w tym dniu wykonywać będzie jakąkolwiek pracę, wytępię spośród jego ludu. (31) Żadnej pracy wykonywać nie będziecie; jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń we wszystkich siedzibach waszych. (32) Jest to sabat, dzień całkowitego odpoczynku. Ukorzcie się więc. Dziewiątego dnia tego miesiąca wieczorem, od wieczora do wieczora obchodzić będziecie wasz sabat.
ŚWIĘTO SZAŁASÓW
(33) I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowy: (34) Powiedz synom izraelskim tak: Piętnastego dnia tego samego siódmego miesiąca będzie przez siedem dni Święto Szałasów dla Pana. (35) Pierwszego dnia będzie święte zgromadzenie. Żadnej ciężkiej pracy wykonywać nie będziecie, (36) przez siedem dni będziecie składać Panu ofiarę ogniową. Ósmego dnia będziecie mieli święte zgromadzenie i złożycie Panu ofiarę ogniową. (...) (40) W pierwszym dniu weźmiecie sobie owocu ze szlachetnych drzew, gałązki palmowe, gałązki z drzew rozłożystych i z wierzby znad potoku i będziecie się weselić przed Panem, Bogiem waszym, przez siedem dni. (41) Będziecie je uroczyście obchodzić jako święto Pana przez siedem dni, co rok. Jest to wieczna ustawa dla waszych pokoleń. W siódmym miesiącu będziecie je obchodzić, (42) będziecie mieszkać w szałasach przez siedem dni. Wszyscy krajowcy w Izraelu mieszkać będą w szałasach, (43) aby wiedziały wasze przyszłe pokolenia, że w szałasach kazałem mieszkać synom izraelskim, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej. Ja, Pan, jestem Bogiem waszym. (44) I ogłosił Mojżesz synom izraelskim te święta Pana.
[2] Księga Wyjścia 12:1-14
(1) I rzekł Pan do Mojżesza i do Aarona w ziemi egipskiej, mówiąc: (2) Ten miesiąc będzie wam początkiem miesięcy, będzie wam pierwszym miesiącem roku. (3) Powiedzcie całemu zgromadzeniu Izraela, mówiąc: Dziesiątego dnia tego miesiąca weźmie sobie każdy baranka dla rodziny, baranka dla domu. (...) (5) Ma to być baranek bez skazy, samiec jednoroczny. Może to być baranek lub koziołek. (6) Będziecie go przechowywać do czternastego dnia tego miesiąca; i zabije go całe zgromadzenie zboru izraelskiego o zmierzchu. (7) I wezmą z jego krwi, i pomażą oba odrzwia i nadproże w domach, gdzie go spożywają. (8) Mięso jego upieczone na ogniu spożyją podczas tej nocy; jeść je będą z przaśnikami i gorzkimi ziołami. (...) (11) A w ten sposób spożywać go będziecie: Biodra wasze będą przepasane, sandały na waszych nogach i laska w ręku waszym. Zjecie go w pośpiechu. Jest to ofiara paschalna dla Pana. (12) Tej nocy przejdę przez ziemię egipską i zabiję wszystko pierworodne w ziemi egipskiej, od człowieka do bydła, i dokonam sądów nad wszystkimi bogami Egiptu: Ja, Pan. (13) A krew ta będzie dla was znakiem na domach, gdzie będziecie. Gdy ujrzę krew, ominę was, i nie dotknie was zgubna plaga, gdy uderzę ziemię egipską. (14) Dzień ten będzie wam dniem pamiętnym i będziecie go obchodzili jako święto Pana; będziecie go obchodzili przez wszystkie pokolenia jako ustanowienie wieczne.
Podstawą tego opracowania był wykład Chucka Misslera „The Feasts of Israel", oraz Mitch and Zhava Glaser "The Fall Feast of Israel", Victor Buksbazen "The Gospel in the Feast of Israel".
Ponadto korzystano z wykładów: Jonathan Bernis „The Feasts of Israel", Alan Poyner-Levison „The Feasts of Israel".
Autor: A. P.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz